Boğaz ve Dalyan Yerleri

İstanbul boğazının 31 kilometre olan uzunluğu, kıyıların girintili çıkıntılı olması nedeniyle Rumeli’nde 55 kilometreye çıkar ki; bunun büyük bölümü Sarıyer ilçe sınırları dahilindedir. Sarıyer’in sahil sınırı güneyden Aşiyan’ı geçince başlar ve Karadeniz’e kadar devam eder. İstanbul boğazının Karadeniz giriş-çıkışında genişliği 3600metre ve en dar yer olan Rumelihisarı ile Anadoluhisarı arasında 698 metredir. İstanbul boğazının su altı topografyası incelendiğinde birçok çukur ve banklarla dolu olduğu görülür. İstanbul boğazında deniz trafiğini etkileyen adalardan “Dikilikaya” Rumelikavağı’nın yaklaşık 300 metre açığında yer alır. Yine Boğazda deniz trafiğini etkileyen banklardan “Büyükdere bankı” Kocataş burnu ile Garibçe burnu arasında uzanan banktır. İstanbul boğazında adalar ve banklar yanında sığlıklar da önemli topograf unsurdur. Yeniköy şamandırasının güneyinde 29 metrelik sığlık bunlardan biridir. İstanbul boğazında normal akıntı Karadeniz’den Marmara’ya doğru olur.Ancak, şiddetli lodos rüzgarı altında bu akıntı Marmara’dan Karadeniz’e dönebilmektedir. Yerel olarak “orkoz” adı verilen bu akıntı gemilerin manevralarını ve seyirlerini güçleştiren önemli bir etmendir. Sarıyer meteoroloji istasyonu(S.M.İ.) verilerine göre,Sarıyer’de yıllık ortalama olarak 16,7 gün sis mevcuttur. S.M.İ. verilerine göre ortalama sisli günler sayısı en çok olan ay 2,6 gün ile nisan ayıdır.Onu 2,2 gün ile mart ayı izlemektedir.Sisli günler büyük ölçüde kış ve ilkbahar aylarında görülmektedir. Boğazda hakim olan rüzgar yönü kuzeydoğu (poyraz)dır.Lodos rüzgarı ise zaman zaman kuvvetli fırtınalara neden olabilmektedir.Hatta lodos rüzgarının arttığı dönemlerde boğazın genel akıntı yönü (Karadeniz’den-Marmara’ya)değişerek (Marmara’dan-Karadeniz’e doğru)”ORKOZ” akıntısına sebep olabilmektedir. S.M.İ. verilerine göre yıllık ortalama fırtınalı gün sayısı 25'dir. Fırtınaların en çok görüldüğü aylar 3,6 gün ile aralık ayıdır.En çok fırtına görülen aylar;aralık,ocak,şubat ayları %40,8 ile kış mevsimidir. Sarıyer kuruluşu itibarı ile çok geniş bir alana yayılmıştır.Yıl içindeki sıcaklık ortalama 20 derece civarındadır.Yılda ortalama olarak 727 kg yağış düşer.Kar yağışı 10-12 gün yerde kalabilir.Sarıyer’de suyun donması çok görülmüştür. Yaz aylarında (özellikle temmuz ve ağustos)gökyüzü günlerce bulutsuz açık ve berraktır.Kış mevsiminde bile zaman,zaman gökyüzünü kaplayan “stratus”ve”nimbus”bulutlarından sonra;ardı ardına birkaç gün gökyüzü açık mavi renge bürünür.Deniz nedeni ile nem oranı yüksektir.Bölgeye ilk kırağı aralık,-son kırağı ise mart veya nisan ayında düşer.Çiğ,sonbaharda çok,kış mevsiminde ise oldukça az görülür.Yaz aylarında çiğin bol olması,kuraklığın olumsuzluğunu hafifletir.Yağmur olasılığı,aralıktan mart ayına kadar 0,5;sıcak aylarda ise 0,13 oranındadır.Bölgede yağmur yağışı düzenli değildir.Bir yıl çok yağış alan ayda,ikinci yıl çok az yağış olabilmektedir. Boğaziçi’nin yaygın bir iskan alanı olması 1730 da 3ncü Ahmet’i deviren Patrona isyanından yani Haliç’teki kasır ve sarayların yanıp yıkılmasından sonra başlar.Rumeli yakasında Büyükdere’ye kadar yeni yerleşmeler ve sayfiye yerleri kurulması bu gelişimin sonucunda başlayan süreç olarak gözlenir.

sarıyer3

1-Kilyos, 2-Ouzoinnia, 3-Marmancık, 4-Bağlaraltı, 5-Garibçe,6-Büyükliman, 7-Karataş, 8-Mauromolog, 9-Sıratache,10-Tellibaba, 11-Pazarbaşı, 12-Mesarburnu, 13-Bülbülsokak, 14-Büyükdere, 15-Kefeliköy, 16-Kireçburnu,17-Kalender,18-Yeniköy bir zamanların balıkçılarının dalyancılık yaptıkları yerlerdi...

sarıyer4

Tarihinde İstanbul Boğazının balıkçılık açısından en önemli dönemi “büyük göç” denilen dönemdir.Ege ve Akdeniz’den gelen uskumru,kolyoz,palamut,lüfer,kılıç ve orkinos balıklarının beslenmek ve üremek amacı ile mart ayı sonu ile haziran arasında boğazdan Karadeniz’e gittiği dönemdir. Karadeniz’e geçen balık sürüleri ağustos sonu ile ekim ayı arasında tekrar boğaz yolu ile geriye dönüş yolculuklarına başlarlar…İstanbul Boğazının ekolojik yerleşkesinde boğazın diplerini yaşam alanı seçen kalkan, kırlangıç,mezgit,gelincik,iskorpit,-pisi ve dil balıkları ile midye,istiridye, ve karidesler kumluk,kayalık,çamurlu bölgelerin sakinleridir!Bunların yanında,-mersin,istavrit,gümüş,izmarit balıkları boğazın yerel balıkları olarak sayılırlar!Lüfer,palamut,uskumru,kılıç,orkinos,-hamsi ve sardalye gibi balıklar ile, yunuslar,Akdeniz folkları ve su samuru göçerler olarak boğazın doğal zenginliğin çeşitleridir veya daha doğru olarak çeşitleriydi…